(31/1/2020) Giải pháp cho hàng Việt bị ’tắc đường’ sang Trung Quốc bởi dịch nCoV

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh tại cuộc họp khẩn với các đơn vị liên quan thuộc Bộ Công thương về đánh giá tác động từ dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới virus Corona (nCoV) gây ra tới nền kinh tế nói chung cũng như các hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu diễn ra hôm nay, 31/1.

Thanh long "tắc đường" sang Trung Quốc, doanh nghiệp xuất khẩu lao đao

Theo số liệu được Bộ Công thương đưa ra, năm 2019, xuất khẩu nông thủy sản của ta sang thị trường Trung Quốc đạt 7,03 tỷ USD, giảm nhẹ 3,7% so với năm 2018. Trong đó một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực có kim ngạch xuất khẩu lớn đều ghi nhận sụt giảm như gạo, rau quả, cà phê; tuy nhiên sự tăng trưởng khả quan của thủy sản, hạt điều, chè đã bù đắp lại cho sự sụt giảm từ các mặt hàng khác. Rau quả, từ năm 2018, đã trở thành mặt hàng nông sản lớn nhất xuất khẩu sang Trung Quốc nhưng đã có dấu hiệu chững lại sau một thời gian tăng trưởng nóng.

Đặc biệt, trong hai ngày gần đây, qua nắm tình hình tại địa phương, Bộ Công thương cho biết, Trung tâm Giao dịch nông sản Giang Nam tại tỉnh Quảng Tây là nơi tập trung giao dịch phân phối nhiều sản phẩm nông sản hoa quả nhiệt đới của Việt Nam đã ra thông báo sẽ nghỉ giao dịch đến hết ngày 8/2/2020 và sẽ giao dịch trở lại kể từ ngày 9/2/2020.

Bên cạnh đó, cũng theo phản ánh từ một số doanh nghiệp xuất khẩu nông sản của Việt Nam, xuất khẩu một số sản phẩm nông sản như thanh long qua hình thức giao dịch tại các cặp chợ biên giới trên địa bàn tỉnh Quảng Tây, Vân Nam sẽ khó thực hiện do phía Trung Quốc sẽ hạn chế việc giao dịch bằng hình thức này cho đến hết ngày 8/2/2020 (trừ cửa khẩu Hữu Nghị Quan sẽ mở cửa trở lại, làm việc bình thường từ ngày 3/2/2020), với lý do đảm bảo công tác phòng chống dịch.

Chính vì vậy, một số doanh nghiệp Trung Quốc đã có động thái hủy hoặc chậm thực hiện các đơn hàng mua thanh long của Việt Nam để cung cấp cho thị trường Trung Quốc, gây tổn thất cho các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long của Việt Nam.

Được biết, hiện nay, một doanh nghiệp lớn chuyên phân phối thanh long tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc), bình quân nhập khẩu khoảng 30 - 40% lượng thanh long của tỉnh Long An đã hủy, không nhận 300 container (tương đương khoảng 6.000 tấn) đã đặt hàng của các doanh nghiệp, cơ sở đóng gói tại tỉnh Long An.

Ngoài ra, theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), tại các tỉnh Lạng Sơn và Lào Cai, tính đến thời điểm này, chưa phát sinh việc vận chuyển nông sản, trái cây lên khu vực cửa khẩu biên giới để xuất khẩu, chỉ còn tồn khoảng 30 xe chở thanh long từ trước Tết Nguyên đán, đang được lưu tại bãi kiểm hóa thuộc tuyến đường chuyên dụng vận tải hàng hóa Tân Thanh - Pò Chài qua khu vực mốc 1088/2 - 1089.

Tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động của dịch nCoV

Trước tình hình đó, người đứng đầu ngành Công thương đề nghị các đơn vị tiếp tục nghiên cứu sâu, đánh giá toàn diện tác động của dịch nCoV đối với cả thị trường trong và ngoài nước. Theo đó, cần đánh giá một cách tổng quan, toàn diện trên cơ sở cập nhật các diễn biến, đưa ra các phân tích, dự báo những tác động lớn đến Việt Nam do dịch bệnh từ cấp độ thấp nhất đến cao nhất để đưa ra các giải pháp cấp bách trong ngắn hạn và ứng phó trong dài hạn với từng kịch bản diễn biến của dịch bệnh.

Cũng theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, việc tìm kiếm, mở rộng thị trường là cần thiết, tuy nhiên, trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch nCoV thì trước hết cần tập trung vào những thị trường có tiềm năng và còn dư địa phát triển. Các đơn vị cũng cần phân tích, đánh giá và phân định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan để Bộ Công thương tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trong công tác phối hợp thực hiện.
 
Theo đánh giá của Bộ Công thương, dịch nCoV sẽ tiếp tục có diễn biến ngày càng phức tạp, khó dự đoán về thời điểm kiểm soát hiệu quả dịch bệnh và sẽ gây ảnh hưởng trong ngắn hạn và dài hạn đến hợp tác thương mại, kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc ở 3 phương diện: xuất khẩu các sản phẩm nông, thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc; giao lưu, trao đổi và giao dịch giữa doanh nghiệp hai nước; tiến trình thúc đẩy đàm phán mở cửa thị trường và tháo gỡ khó khăn đối với một số sản phẩm có thế mạnh của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Đáng chú ý, Cục Xuất nhập khẩu đã có văn bản gửi Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam đề nghị thông báo cho các doanh nghiệp logictics về việc ưu tiên cho thuê kho lạnh với mức giá ưu đãi tại thời điểm hiện nay đối với các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản.

Bên cạnh đó, cục này đã đề nghị thương vụ tại các nước hiện đã chính thức cho phép nhập khẩu thanh long (ruột trắng, ruột đỏ) của Việt Nam chủ động tổ chức làm việc, trao đổi với hiệp hội và các doanh nghiệp nhập khẩu có uy tín ở nước sở tại. Thông qua đó để cung cấp thông tin, kết nối với các doanh nghiệp, cơ sở đóng gói xuất khẩu thanh long của Việt Nam, nhất là tại tỉnh Long An nhằm hỗ trợ tăng cường tiêu thụ và xuất khẩu, giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Được biết, về phía Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ có văn bản gửi các địa phương rà soát lại từng sản phẩm trái cây, lịch thời vụ chi tiết và đề nghị các doanh nghiệp để tăng cường công suất chế biến, thu mua, sơ chế, lưu kho.

Đồng thời, Bộ Công thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp làm việc với các siêu thị để thúc đẩy tiêu thụ nội địa; tập trung đa dạng hóa các thị trường và tổ chức xúc tiến thương mại tại một số thị trường mới như Trung Đông, ASEAN để giải tỏa sức ép về thị trường./.