Tương lai ngành điều Việt Nam
- Ngày đăng: 30-11-2021 19:57:12
- Lượt xem: 1.559
(19/5/2020) Tương lai ngành điều Việt Nam
Giá trị cốt lõi ngành điều Việt Nam là gì? Phải chăng là vị thế hạt điều nước ta; là vì sức khỏe người tiêu dùng; là phát triển gắn với bảo vệ môi trường?Thử đi tìm giá trị cốt lõi của ngành điều Việt Nam
Vâng, tôi đồng ý với đa số ý kiến: kinh doanh là để kiếm tiền. Mục tiêu đó, câu nói đó ngàn đời vẫn vậy, vì nếu kinh doanh không vì mục tiêu lợi nhuận thì vì cái gì đây. Trong khi bạn đang cần tiền mỗi ngày phải không? Mà chuyện kinh doanh kiếm tiền thì có gì đâu mà phải bàn, cái đáng bàn ở đây là “cách kiếm tiền của chúng ta". Thôi thì ở đời luôn có chuyện này chuyện nọ, doanh nghiệp cũng vậy, lúc thăng lúc trầm, khó khăn lắm, áp lực ghê lắm. Cái chính là trong 30 năm qua lớp anh trước, lớp em sau, chúng ta đã vượt lên được chính mình...
Ngành điều Việt Nam đã tạo nên kỳ tích trong nhiều năm qua. Ảnh: NNVN.
Sự thật thì những việc mà chúng ta làm được trong hơn 30 năm qua cho xã hội, cho gia đình và cho chính bản thân chúng ta là quá lớn, quá ấn tượng. Tôi xin đảm bảo với quí vị rằng vào những năm 1990 của thế kỷ trước không một ai, kể cả những người lạc quan nhất dám nghĩ rằng chỉ 20 năm sau năng suất lao động trong khâu chế biến của ngành điều đã tăng trên 10 lần (Còn nhớ hồi đó để sản xuất 50 tấn hạt điều nguyên liệu/ngày các nhà máy cần khoảng 3.000 lao động, nhưng bây giờ chỉ cần 200 - 250 lao động).
Từ thủ công lên máy móc, ngành điều đã giảm sức lao động lên tới trên 90%. Ảnh: NNVN.
Còn nữa, lúc bấy giờ cũng không ai ngờ rằng cũng chừng ấy năm sau, Việt Nam từ một quốc gia chỉ biết xuất khẩu hạt điều thô, đến nay đã nhiều năm liền trở thành quốc gia chế biến xuất khẩu hạt điều lớn nhất thế giới. Tôi gọi chuyện này là “Ngôi vương của kẻ đến sau" vì Việt Nam có lịch sử chế biến điều sau Brazin và Ấn Độ khá xa. Chưa hết, hiện nay chúng ta còn đẩy mạnh chế biến sâu, việc này đã làm gia tăng giá trị điều Việt Nam. Theo tính toán của tôi, hiện hầu hết sản lượng điều thô trong nước, phần lớn điều từ Campuchia, một phần của Châu Phi đã được dùng vào chế biến sâu, doanh thu của dòng sản phẩm này đã lên tới cả tỷ USD vào năm 2019.
Đóng gói nhân điều xuất khẩu. Ảnh: NNVN.
Nhưng giá trị cốt lõi của ngành điều Việt Nam là gì? Phải chăng chúng ta phải tiếp tục giữ vững vị thế của chúng ta, cao hơn nữa hạt điều Việt Nam phải luôn mang lại lợi ích về sức khỏe cho người tiêu dùng, phát triển đi đôi với bảo vệ môi trường vì cộng đồng. Hạt điều Việt Nam luôn là niềm tự hào chung của dân tộc Việt Nam, xứng danh với ngôn từ mà bạn bè quốc tế tặng cho chúng ta:
“NÓI ĐẾN HẠT ĐIỀU – NGHĨ ĐẾN VIỆT NAM."
Hạt điều - Thương hiệu thực phẩm Việt Nam. Ảnh: VINACAS.
Bàn về chiến lược phát triển ngành điều Việt Nam
(Giai đoạn 2020-2030 và tầm nhìn 2045)
Chúng ta bắt đầu câu chuyện bằng việc thống nhất với nhau là chuỗi giá trị của ngành điều có những phân khúc chính sau đây:
Một là: Những người trồng điều (hay còn gọi là nhà sản xuất)
Hai là: Nhà chế biến xuất khẩu sản phẩm điều
Ba là: Nhà nhập khẩu, rang chiên, đóng gói (bán buôn)
Bốn là: Nhà bán lẻ là tập đoàn siêu thị.
Thời gian tới cần tiếp tục gia tăng giá trị chuỗi mà ngành điều Việt Nam tham gia. Ảnh: NNVN.
Chúng ta cũng dễ dàng thống kê đuợc giá bán lẻ tại các siêu thị (cho tất cả các mã) khoảng 18.000 USD/Mt. Như vậy:
Phân khúc 1 chiếm 34,00% của chuỗi giá trị (khoảng 5 kg hạt tươi/kg nhân xuất khẩu theo tiêu chuẩn AFI. Thống kê 10 năm giá nguyên liệu bình quân gia quyền là 1.200USD/Mt tươi. Như vậy định mức 5kg/kg xuất khẩu giá trị là 6.000USD).
Phân khúc 2 chiếm 7,00% (chúng tôi tính chi phí chế biến 1.200 USD/ Mt. nhân xuất khẩu)
Phân khúc 3 chiếm 9,00% (đó là chi phí rang chiên - bao bì - đóng gói)
Phân khúc 4 chiếm 50,00% (phần còn lại của chuỗi giá trị)
Như vậy, đa phần các quốc gia sản xuất điều như Việt Nam, Ấn Độ, Bờ Biển Ngà, Nigeria, Tanzania,… tham gia 34% vào chuỗi và nếu sơ chế thì có thêm được 7% giá trị chuỗi. Rõ ràng là chúng ta muốn tăng thêm giá trị trong chuỗi thì chỉ có 2 cách, một là tham gia sâu vào chuỗi như Ấn Độ đã làm, hai là làm gia tăng giá trị chuỗi chúng ta tham gia.
Mục tiêu đến năm 2045, tổng doanh thu ngành điều sẽ đạt 7 - 8 tỷ USD. Ảnh: NNVN.
Về giải pháp, theo TS.Hoàng Tuấn, giải pháp liên kết chuỗi là phù hợp nhất. Song trước hết chúng ta phải tăng giá trị chuỗi bằng chiến lược “mềm" bao gồm cải tạo giống và sản xuất theo hướng hữu cơ an toàn thực phẩm. Chúng ta còn có thị trường trong nước 100 triệu dân lại có thị trường sân sau là Trung Quốc với 1,5 tỷ dân vào năm 2025, trong khi đó giá trị dinh dưỡng của hạt điều, xu hướng tiêu dùng đã rõ. Do vậy, chúng tôi cho rằng, nếu như các doanh nghiệp lớn có chiến lược tốt sẽ có cơ hội tham gia ngày càng tốt hơn, sâu hơn vào chuỗi giá trị ngành điều thế giới.
Về mục tiêu tổng quát, chúng tôi cho rằng tổng doanh thu ngành điều VN năm 2025 sẽ đạt vào khoảng 5 tỷ USD, năm 2030 đạt 6 tỷ USD và năm 2045 đạt 7-8 tỷ USD.
Cụ thể:
Nội dung | Năm 2025 | Năm 2030 | Năm 2045 |
Tổng diện tích (ngàn ha) | 300 | 300 | 300 |
Năng suất (tấn/ha) | 2,00 | 2,20 | 2,5 |
Sản lượng (ngàn tấn) | 600 | 660 | 750 |
Sản lượng chế biến (ngàn tấn) | 2,500 | 3,000 | 4,000 |
Tổng doanh thu (tỷ USD) | 5 tỷ | 6 tỷ | 8 tỷ |
Dự báo:
- 10 năm sau Campuchia có 1 triệu tấn điều thô, trong khi Việt Nam chỉ có 600 ngàn tấn.
- 10 năm sau Bờ Biển Ngà trở thành quốc gia chế biến điều lớn của thế giới nhưng vẫn xếp sau Việt Nam và Ấn Độ.
- 10 năm sau sản lượng điều thô của Việt Nam chỉ đủ cho tiêu dùng trong nước.
- 10 năm sau Việt Nam sẽ có khoảng 20 doanh nghiệp có doanh thu xuất khẩu 100 triệu USD trở lên.
Nguồn: Báo Nông nghiệp Việt Nam
Bài viết khác
- Trăn trở cây điều
- Góc nhìn: “Nhà máy Cashew 4.0”
- Góc nhìn: Ngành điều – hãy đi cùng nhau!
- Góc nhìn: Mùa vụ, thị trường điều 2022 - chuyện gì đang diễn ra vậy?
- Góc nhìn: Chúng ta có nên để tồn nguyên liệu (hạt điều thô) quá lâu trong kho?
- Góc nhìn: Cạnh tranh xuất khẩu nhân hạt điều giá rẻ, ai là người hưởng lợi?
- Góc nhìn: Ngành điều cần tổ chức lại việc xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc
- Ngành điều còn dư địa phát triển cho những doanh nghiệp làm ăn bài bản
Bảng giá điều (tạm ngưng)
Mã | Mua | CK | Bán |