(30/7/2015) Nhận định có nhiều cơ hội được mở ra sau hàng loạt các FTA giữa VN và các nước được ký kết, thậm chí con số XK điều có thể sẽ được tăng theo cấp số nhân...

Ngành điều vẫn “canh cánh" nỗi lo chất lượng (Kỳ 1)

(30/7/2015) Nhận định có nhiều cơ hội được mở ra sau hàng loạt các FTA giữa VN và các nước được ký kết, thậm chí con số XK điều có thể sẽ được tăng theo cấp số nhân. Song, ngành điều VN vẫn “canh cánh" nỗi lo chất lượng chưa đạt chuẩn quốc tế.

Theo Bộ NN&PTNT, hiện cả nước có khoảng 265 cơ sở chế biến điều với công suất chế biến 1,2 triệu tấn điều hạt/năm, nhưng chỉ có khoảng 151 DN có quy mô lớn, đáng nói hơn trong số này chỉ có khoảng 30 DN đạt tiêu các chuẩn HACCP, ISO 9001, ISO 1400, ISO 2200… Điều này tiềm ẩn những rủi ro cho ngành sản xuất và XK hạt điều.

Cảnh báo từ Mỹ

Trong khi các mặt hàng nông sản khác như gạo, cà phê đều giảm lần lượt là 15% và 38% trong 6 tháng đầu năm thì XK hạt điều lại tăng tới 14% đạt 150.000 tấn, đạt kim ngạch xuất khẩu gần 1,1 tỉ USD. Và, việc có tới 9 năm liên tiếp giữ vị trí là nước XK điều lớn nhất thế giới, 4 năm liên tiếp đạt kim ngạch XK trên 1 tỷ USD đã cho thấy ngành điều VN đã có một vị thế khá vững chắc trên thị trường XK điều thế giới. Tuy nhiên, tiếng là nước XK hạt điều hàng đầu thế giới, nhưng theo nhận xét của các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ, chất lượng chính là nỗi lo lớn nhất hiện nay của hạt điều VN.  Cơ sở để các nhà nhập khẩu hạt điều Hoa Kỳ kết luận như vậy là gần đây đoàn FDA – Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (Food and Drug Administration) đã có cuộc khảo sát ở trên 30 cơ sở chế biến hạt điều tại VN. Và kết quả đã cho thấy, có rất nhiều cơ sở không đạt chuẩn cho một cơ sở chế biến hạt điều. Thậm chí, phía Hoa Kỳ còn cho biết, họ sẽ không dừng lại ở đây, tới đây tổ chức FDA sẽ tiến hành khảo sát thêm các cơ sở mới, đặc biệt là việc kiểm soát lượng Salmonella và E.coli trong các container điều XK. Nếu không vượt qua được các điều kiện, rất có thể XK điều của VN vào Mỹ sẽ gặp khó khăn.

Bài học cho các DN Việt

Theo đánh giá của của các nhà nhập khẩu hạt điều VN, chất lượng điều chưa đảm bảo do việc sàng lọc chất lượng hạt điều VN chưa tốt, lẫn lộn khi chế biến với điều thô nguyên liệu nhập từ các nước, nhất là châu Phi. Bên cạnh đó, ngay cả việc các DN chế biến điều “mạnh ai lấy làm", cạnh tranh nhau không bằng chất lượng mà bằng giá cả cũng khiến uy tín của hạt điều VN giảm đi trong mắt các nhà nhập khẩu. Trong khi đó, DN các nước XK hạt điều khác như Brazil, Ấn Độ lại làm ngược lại, nghĩa là họ cạnh tranh nhau bằng giá bán cao và chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm tốt, giữ uy tín thương hiệu… Đây cũng là lý do hạt điều của các nước này luôn có giá cao hơn hạt điều VN…

Thực ra, việc cảnh báo chất lượng hạt điều không phải đến bây giờ mới được đưa ra. Bộ NN&PTNT đã nhiều lần cảnh báo rằng thị trường tiêu thụ nhân hạt điều chủ yếu là các nước phát triển, nơi yêu cầu ATVSTP ngày càng cao. Do vậy, các DN cần đặc biệt lưu ý vấn đề này. Tuy nhiên, có vẻ như những cảnh báo đó không được các DN nhận ra bởi hạt điều họ sản xuất ra vẫn được tiêu thụ đều đặn và thậm chí là tăng theo mỗi năm.

Các chuyên gia tiếp tục cảnh báo các DN chế biến điều cần nghiêm ngặt thực hiện các quy trình đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là thị trường Mỹ, thị trường XK điều lớn nhất của VN, đảm bảo kiểm soát  chặt chẽ chất lượng theo đúng tiêu chuẩn AFI và quy định của FDA, đặc biệt là các chỉ số vi sinh… để không chỉ đảm bảo con đường XK của DN mình mà quan trọng hơn là giữ uy tín, thương hiệu của ngành điều DN.

(KỲ II: Xây dựng thương hiệu cho ngành điều VN)

Quốc Anh

Nguồn: Diễn Đàn Doanh nghiệp OL